Bruggen bouwen tussen Ouders, Kind en School: Samenwerken voor het Beste voor jouw Kind

Als kinder- en jongerentherapeut werk ik dagelijks met ouders en hun kinderen om gedragsproblemen aan te pakken. Gedrag, wat betekent hoe iemand zich gedraagt, wat iemand doet en zegt, is vooral op school een belangrijk onderwerp.
Veel ouders herkennen hun kind niet in de beschrijvingen van leerkrachten: thuis is hun kind eerder rustig en beleefd, maar op school juist druk en uitdagend. Dit verschil kan heel verwarrend zijn en kan een gevoel bij ouders oproepen van niet begrepen te worden door de school of leerkrachten.
Anderzijds is het voor de leerkrachten moeilijk te aanvaarden dat ouders de problemen niet inzien of aanvaarden. Ze missen dan een vorm van erkenning.

De Driehoek van Communicatie

Stel je een gelijkzijdige driehoek voor. Elke hoek vertegenwoordigt een belangrijke partij: ouders, kind en school/leerkrachten. De zijden van deze driehoek zijn de lijnen van contact en communicatie tussen deze drie partijen. Binnen deze driehoek gebeuren veel belangrijke processen die het leven en leren van het kind sterk beïnvloeden. Hier liggen ook de kansen voor groei en ontwikkeling van het kind.

Wanneer de communicatie en de contacten tussen school, kinderen en hun ouders goed verlopen, is de driehoek in evenwicht. Het kind voelt zich dan goed en veilig om te leren, en er is ruimte voor uitdaging en uitwisseling tussen de drie partijen. Maar als de communicatie slecht verloopt, is er weinig groeiruimte en veiligheid. Onevenwichtigheid verkleint de groeikansen van het kind.

Wanneer de balans verstoord is

Vaak komen ouders en hun kind bij mij aankloppen omdat er sprake is van onevenwichtigheid en een gemis aan groeikansen. Noch de ouders als de leerkrachten begrijpen wat er aan de hand is.
Het is dan mijn taak om het evenwicht te herstellen. Ik doe dit door bij het bespreken van ieders beleving (die van het kind, de leerkracht en de ouders) achter ieders standpunt te gaan staan. Dit heet meerzijdige partijdigheid. Met andere woorden, ik zet om beurt het petje op van:

1. 1. De leerkracht: Ik probeer mij in te beelden hoe het is om leerkracht te zijn op die school met dit kind en alle verwachtingen en eisen waarmee een leerkracht te maken heeft.
   2. De ouders: Ik tracht te begrijpen wat zij belangrijk vinden voor hun kind, rekening houdend met hun waarden, overtuigingen en geschiedenis.
   3. Het kind: Ik kijk naar het kind met zijn rugzakje gevuld met kwaliteiten, tekorten en overtuigingen en waarden die het van thuis meekreeg.

Ook loyaliteit speelt een belangrijke rol in de communicatie tussen ouders, hun kinderen en school.
Loyaal betekent trouw en betrouwbaar zijn. Je komt voor iemand met wie je een relatie hebt. Hoe sterker de onderlinge band hoe sterker de onderlinge loyaliteit.

De onbreekbare band tussen ouders en kinderen is een ontzettend sterke band. Men spreekt dan van een verticale loyaliteit. Het kind heeft zijn bestaan te danken aan zijn ouders. Deze loyaliteit gaat uiterst diep. Zelfs in het geval van verwaarlozing of mishandeling blijft een kind loyaal naar zijn ouders. En ouders blijven ten allen tijde loyaal naar hun kinderen.
Anderzijds is de band met de leerkracht, de school, een vriend een verworven loyaliteit. Deze loyaliteit kan wel beëindigd worden. Je kan wel over een ex-vriend spreken maar nooit over je ex-vader.

Meestal ontstaan er problemen tussen ouders en school als het niet goed verloopt op school. Ouders doen dan in de ogen van de leerkracht moeilijk, bemoeizuchtig of lastig. Leerkrachten worden bestempeld als meedogenloos en onbekwaam.
Het kind dat veel tijd doorbrengt op school (kinderen en jongeren spenderen gemiddeld 24% van hun tijd op school) en wiens leerkrachten en ouders niet meer tot elkaar komen komt dan in een loyaliteitsconflict.

Iedereen in deze driehoek – ouders, kind en school – wordt beïnvloed door hun achtergrond, omgeving en relaties.
Daarmee bedoel ik dat ouders hun eigen ervaringen en geschiedenis hebben, die hun gedrag beïnvloeden en dus ook de opvoeding die zij hun kinderen geven. Kinderen groeien op in een context die hun ouders hen bieden. Leerkrachten hebben eveneens hun eigen achtergrond en ervaringen die hun manier van omgaan met leerlingen beïnvloeden.

Gedrag is complex en wordt beïnvloed door veel factoren. Het begrijpen van het gedragsproblemen van een kind op school vraagt om achter het gedrag te kijken en dus eveneens naar de context waarin ze opgroeien en evolueren.

Mijn rol als kinder- en jongerentherapeut

Als contextuele systemische therapeut bij het Psycho Therapeutisch Centrum probeer ik een brug van begrip te bouwen tussen ouders, kind en school. Door goed te luisteren en de context van alle betrokkenen te begrijpen, kan ik helpen om de communicatie en samenwerking te verbeteren. Dit zorgt voor een evenwichtige driehoek waarbinnen het kind optimaal kan groeien en zich ontwikkelen.

Samen kunnen school, ouders en kinderen de beste kansen geven om te leren en te bloeien, zowel thuis als op school.

Wil je er meer over lezen?
Dan raad ik je het boek ‘Tussen thuis en school’ van Ard Nieuwenbroek, Wim van Mulligen en Piet Gieles bij Acco Learn.

Ben je leerkracht ?
Dan raad ik je het boek ‘In gesprek met ouders. Een positieve relatie’ van Ingrid van Essen en Anton Horeweg bij Lannoo Campus.

 

Catherine De Vriendt
kinder-en jongerentherapeut en systemisch/contextueel therapeut