Relatietherapie is een specifieke therapievorm die zich bezighoudt met problemen tussen partners. Kenmerkend voor deze vorm van therapie is dat de partners doorgaans samen op het gesprek aanwezig zijn.
In elke relatie komen al spanningen voor. Meestal geraak je hier als koppel zelf uit, eventueel met hulp van familie en vrienden. Wanneer je het gevoel hebt elkaar niet meer te begrijpen, wanneer het vertrouwen weg is of de ruzies zich blijven opstapelen, kan het nodig zijn om professionele hulp te zoeken.
Als paren in therapie komen, zijn ze vaak door reactiviteit en machtsconflicten gepolariseerd geraakt en daardoor naar hun gevoel steeds verder uit elkaar gedreven. Omdat ze beland zijn in een impasse kunnen de partners zich niet in de ander inleven en het gezichtspunt van de ander zien. Ze voelen zich afgewezen en gekwetst door het gedrag van de ander, worden steeds defensiever, raken meer van elkaar vervreemd en verstrikt in conflicten en misverstanden. Dit brengt kwetsbaarheid en verwarring met zich mee. Pogingen om met elkaar te praten en te onderhandelen kunnen zelfs deel van het probleem gaan uitmaken. Wanneer het paren niet meer lukt om zich uit eigen kracht hieruit los te maken, kunnen ze de therapeut toegang geven tot de intimiteit van hun problemen in de hoop een uitweg te vinden.
In duurzame relaties zijn veilige verbindingen tussen partners cruciaal. Soms is deze veilige verbinding verstoord geraakt. De relatietherapeut gaat samen met het koppel op zoek naar de negatieve dynamieken en verstoorde patronen die deze veilige verbinding lijken te blokkeren. Vanuit dit inzicht gaat het koppel aan de slag. Soms vraagt dit ook persoonlijk werk van één of beide partners.
Relatietherapie is er nooit op gericht om één van beide partners de schuld of het gelijk te geven. Een relatietherapeut stelt zich ‘meerzijdig partijdig’ op, d.w.z. dat hij/zij betrokken is op beide partijen en beiden erkenning en waardering geeft. Er wordt samen gezocht naar hoe men meer met elkaar in dialoog kan treden.
Het veranderingsproces wordt bevorderd door inzicht, gedragsverandering en onderhandelen. Indien beide partners de bereidheid tonen om aan hun relatie te werken en hiervoor de nodige stappen willen ondernemen, dan is er alvast een goede start genomen. Engagement naar de relatie en naar de therapie houdt een bereidheid in om terug op zoek te gaan naar de positieve kwaliteiten van de partner. Bovendien kan dieper ingaan op relatieproblemen een mooie kans zijn tot individuele groei. Als de partners immers nieuwe oplossingen gevonden hebben voor oude conflictpunten en erin geslaagd zijn deze te integreren in hun dagelijks leven, dan kan er een nieuw gezamenlijk verhaal ontstaan over de relatie waarbij het vertrouwen in zichzelf en in de ander sterker aanwezig is. Beide partners krijgen dan weer toegang tot hun eigen probleemoplossende vaardigheden zodat conflicten beperkt blijven tot de inhoud in plaats van de hele relatie op scherp te zetten.
Als koppel dien je niet te wachten tot het problematisch is en muurvast zit. Relatietherapie kan ook preventief werken. Negatieve patronen en dynamieken groeien immers langzaam en kunnen ook aangepakt worden vooraleer er veel lijden is.
Wanneer een positieve evolutie uitblijft en het toch tot een breuk zou komen, kan ondersteuning hierbij ook belangrijk zijn. Het is zinvol om op een serene manier uit elkaar te gaan; respectvol naar jullie tijd samen, naar de ander, naar eventuele kinderen maar ook naar jezelf. Uit elkaar gaan is immers veel meer dan een punt zetten achter de relatie en alleen doorgaan. Als je dat zorgvuldig doet dan kan je een belangrijke periode waardig afsluiten. Daarnaast is het belangrijk dat men zichzelf niet vergeet. Heel wat onbekende emoties en verdriet kunnen dan naar boven komen. Indien gewenst kan in dit geval een individuele therapie opgestart worden om uit te zoeken wat er nodig is om terug in balans te komen en de draad terug op te pikken.