Veerkrachtig opgroeien: Hoe ouders en hulpbronnen zelfstandigheid bevorderen !

Als ouder en therapeut bij het Psycho Therapeutisch Centrum deel ik waarschijnlijk dezelfde diepe wens als veel volwassenen: dat alle kinderen gelukkig en succesvol worden, zonder te hoeven worstelen met de onvermijdelijke (soms harde) tegenslagen die bij het opgroeien horen.

Ik herinner me goed hoe ik me vroeger, en soms nog steeds, zorgen maakte over de toekomst van onze kinderen. Ik wilde niets liever dan hen behoeden voor pijn en tegenslag en hun weg gladstrijken zodat ze zonder obstakels konden voortgaan. De tijd en mijn ervaringen hebben me echter laten zien dat dit vaak anders verloopt.

Naarmate ik meer ervaring opdeed als ouder en therapeut, begon ik te beseffen dat tegenslagen juist een integraal onderdeel zijn van de reis naar volwassenheid. Net zoals een vlinder zijn cocon moet doorbreken om te kunnen vliegen, hebben kinderen de uitdagingen en struikelblokken nodig om te groeien en te bloeien.

“Wist je dat een vlinder genoeg kracht moet verzamelen in zijn vleugels om het zijden omhulsel in één krachtige beweging te kunnen scheuren? Het is juist dankzij deze laatste uitdaging, en de kracht die de vlinder opbouwt in zijn jonge vleugels, dat hij de spieren ontwikkelt die hij later nodig zal hebben om te kunnen vliegen. Iemand die dit belangrijke gegeven negeert en denkt een vlinder te ‘helpen’ door zijn cocon voor hem te scheuren, zal een vlinder zien ontstaan die volledig niet in staat is om te vliegen. Deze laatste heeft de weerstand van zijn zijden gevangenis niet kunnen gebruiken om de kracht op te bouwen die nodig is om zich uit deze cocon los te maken en vervolgens de lucht in te schieten.”

Het proces van opgroeien is niet altijd gemakkelijk, voor ouders noch voor kinderen. Soms voelt het alsof we aan de zijlijn staan, machteloos om hun pijn en frustraties weg te nemen. Maar juist in die momenten leren kinderen en jongeren veerkracht, doorzettingsvermogen en zelfvertrouwen op te bouwen.

Als ouder en als therapeut heb ik geleerd om kinderen en jongeren te ondersteunen en aan te moedigen, zonder hun weg te effenen of hun problemen op te lossen. Ik heb geleerd dat de rol van volwassenen niet is om hen te beschermen tegen elk obstakel, maar om hen de vaardigheden en het vertrouwen te geven om die obstakels zelf te overwinnen. Ik heb geleerd om de plaats van de hulpbron in te nemen.

Als systemisch contextueel counselor weet ik dat hulpbronnen (ouders, een mentor, iemand naar wie ze opkijken, of een leerkracht die hen gewoon ziet zoals ze zijn) van onschatbare waarde zijn voor kinderen en jongeren. Het zijn net die hulpbronnen die in kinderen en jongeren geloven ondanks hun tegenslagen. Die hen ruimte, de kans en te tijd bieden om uitdagingen aan te gaan, veerkracht op te bouwen, talenten te ontdekken en uit hun fouten te leren.

Laten we daarom samen erkennen dat tegenslagen en uitdagingen onvermijdelijk zijn op weg naar autonomie. Laten we de jeugd de ruimte geven om te vallen en op te staan, wetende dat ze sterker en veerkrachtiger zullen worden door deze ervaringen, en laten we er zijn als hulpbron. We kunnen niet voorkomen dat ze tegenslagen ervaren, maar we kunnen wel voorwaardescheppend zijn. Samen kunnen we werken aan het creëren van een sterke en liefdevolle band tussen ouders, kinderen en hun hulpbronnen, waarin zowel groei als zelfontplooiing worden aangemoedigd en gevierd.

Heb je nog even de tijd voor de volgende oefening ?
Ga dan op een rustig plekje zitten om over het volgende na te denken :
Denk eens aan jouw jeugd of kindertijd, wat heb je uit je tegenslagen geleerd? Wat heeft het jou gekost en wat heeft het jou opgebracht? Wie was er om jou op te vangen bij tegenslagen? Wie heeft je toen gezien? Wat heb je geleerd van je hulpbron? Op welke manier heeft deze persoon iets betekend voor jou?

Veel succes gewenst

Catherine De Vriendt
kinder-en jongerentherapeut en systemisch/contextueel therapeut