Van vijf voor twaalf naar voorkomen: hoe relatietherapie je relatie kan versterken

De verschillen tussen ouder- en relatietherapie: een persoonlijke reis

Vijftien jaar geleden zette ik mijn eerste stappen in het werken met koppels. Als systeemtherapeute met expertise in ouder- en gezinsbehandelingen werd ik door een collega gestimuleerd om ook met paren aan de slag te gaan. Wat begon als een experiment, groeide uit tot een passie. Al snel ontdekte ik echter dat er een wezenlijk verschil bestaat tussen oudertherapie en relatietherapie.

Het verschil tussen oudertherapie en relatietherapie

In oudertherapie ligt de focus op het versterken van communicatievaardigheden, duidelijke en effectieve communicatie vanuit een positie van leiderschap en zorg. Ouders leren grenzen te stellen, empathisch te luisteren en gedragsrichtlijnen te bieden. Het doel is om de ouder-kindrelatie te ondersteunen en te versterken.
Relatietherapie, daarentegen, gaat over de wederkerigheid en gelijkwaardigheid in de communicatie tussen partners. De therapeut helpt paren om eerlijk en open te communiceren, destructieve patronen te herkennen en te doorbreken, conflicten te beheersen en emotionele behoeften te uiten. Het doel is om de relatie te verdiepen en te herstellen, zodat beide partners zich gehoord en begrepen voelen.

De Uitdaging: ‘Vijf voor Twaalf’

Helaas merk ik vaak dat koppels pas professionele hulp inschakelen als het al ‘vijf voor twaalf’ is. Tegen de tijd dat ze een afspraak maken, staan veel stellen op het punt van scheiden. Dit is een uitdaging, maar het betekent niet dat de situatie hopeloos is. Er zijn stappen die je kunt nemen om je relatie te verbeteren, zelfs als je je op dit moment verwijderd voelt van je partner, steeds over dezelfde kwesties ruzie maakt of je relatie in twijfel trekt.

Zes stappen om vandaag al mee te beginnen

1. Maak kleine, dagelijkse veranderingen
   Een scheiding wordt zelden veroorzaakt door één enkel incident. Vaak is het eerder een “dood door duizend kleine sneetjes”. Kleine, positieve acties kunnen echter helpen om weer contact te maken met je partner. Initiatief nemen voor verbinding, zoals het tonen van genegenheid of het vragen om aandacht, kan wonderen doen.
2. Prioriteer de relatie
   Als je wilt laten zien dat je toegewijd bent aan de relatie, maak dan tijd vrij voor je partner. Deel je dankbaarheid en waardering voor de inspanningen en positieve eigenschappen van je partner, ga op een date en plan regelmatig een “stand van de relatie”-bijeenkomst.
3. Erken de fase van de relatie en sta open voor verandering
   Je relatie verandert met de tijd. Wat eerder werkte, werkt nu misschien niet meer. Sta open voor nieuwe ideeën en wees bereid om veranderingen door te voeren. Luister om te begrijpen, niet alleen om te reageren.
4. Leer nieuwe manieren van communiceren
   Communicatie is de sleutel tot elke succesvolle relatie. Leer om bevestigend te communiceren, gebruik “ik”-uitspraken, en wees niet bang om moeilijke gesprekken aan te gaan. Comfort met ongemak is vaak nodig om tot groei te komen.
5. Kom in contact met jouw eigen behoeften en die van je partner
   Je partner kan je gedachten niet lezen. Het is essentieel om je behoeften in de relatie te identificeren en deze duidelijk te communiceren. Begin deze gesprekken met “ik”-uitspraken om verantwoordelijkheid te nemen voor je gevoelens.
6. Zoek Hulp via relatietherapie
   Als je merkt dat je er samen niet uitkomt, zoek dan hulp bij een gecertificeerde therapeut die gespecialiseerd is in het werken met stellen. Relatietherapie kan een geweldige hulpbron zijn om de gezondheid van je relatie te verbeteren. Een onbevooroordeelde, derde partij kan je helpen om conflicten te navigeren en nieuwe vaardigheden te leren.

Het belang van preventieve therapie

Als ik één ding zou kunnen veranderen aan de manier waarop we relatietherapie benaderen, zou het zijn om het stigma te doorbreken dat koppels die in therapie gaan, op weg zijn naar een scheiding. Dit stigma creëert een onnodige barrière. Door therapie eerder in te zetten, kunnen veel problemen worden voorkomen, en kan de relatie juist sterker worden.

Relatietherapie hoeft niet de laatste stap te zijn voordat je besluit uit elkaar te gaan. Het kan een krachtig hulpmiddel zijn om je relatie te herstellen en te laten groeien.

Met deze blog heb ik geprobeerd het belang van relatietherapie en het verschil met oudertherapie te belichten. Het is cruciaal dat we als samenleving relatietherapie niet alleen zien als een noodoplossing, maar ook als een preventieve maatregel om relaties gezond en sterk te houden.

Veronique Bundervoet,
psychologe, relatietherapeute en opleider in de relatiedynamieken